Финский язык. Урок 36. | Финляндия: язык, культура, история Уроки финского языка для начинающих.
НЕ ЗАБУДЬТЕ ПОМОЧЬ САЙТУ МАТЕРИАЛЬНО - БЕЗ ВАШЕЙ ПОДДЕРЖКИ ОН СУЩЕСТВОВАТЬ НЕ СМОЖЕТ!

Финский язык. Урок 36.

ПРЕДЫДУЩИЙ УРОК


В этом уроке:

  • Глагольное управление (rektio) (продолжение)

  • Упражнения

  • Текст для чтения


Этот урок посвящен теме не столь сложной, как какой-нибудь пассив, но не менее важной, а именно: нужно обратить внимание на падежи существительных и местоимений (и примкнувших к ним прилагательных), употребляемых с определенными глаголами.

Мы уже сталкивались с тем, что слово после или перед каким-либо глаголом хочется поставить совсем не в ту форму, в которую надо по правилам. Самый частый пример с «pitää» в значении «нравиться».

Minä pidän lumesta.Мне нравится снег.

Слово «lumi» в этом предложении ставится во внутреннеместный падеж элатив, который чаще всего обозначает «из чего-то» и «откуда-то». Частично мы затрагивали тему глагольного управления в 7 уроке. С тех пор, мы продвинулись, узнали много нового, надо и эту тему расширить.

Финские глаголы ведут себя по своим собственным правилам, которые в общем уложить в какую-либо точную схему нельзя. Управление — по-фински это называется rektio — глаголов можно только запомнить. Это не так сложно и довольно полезно, потому как тренирует чувство языка, и позволяет проникнуть в способ финского мышления.

Согласитесь, знакомиться в гостя (tutustua vieraaseen) и покупать из магазина (ostaa kaupasta)… В этом ведь есть своя логика?

Раз уж речь зашла об элативе, с него и начнем.


ostaaпокупать

-sta/-stä

Ostin sanakirjan kaupasta. Я купил книгу в магазине.

Однако, не элативом единым. По той же логике используется и падеж аблатив:

-lta/-ltä

Aion ostaa torilta. — Я собираюсь покупать на рынке.

А в этом примере смешанное употребление:

Ostamme talon Espoosta tai Vantaalta.Мы купим дом в Эспоо или в Ванта.

В каких случаях употребляется элатив, а в каких — аблатив, вопрос не простой. Исторически сложилось, что финны говорят, например: Helsingissäв Хельсинки, но Tampereellaв Тампере.


puhuaговорить

-sta/-stä

Mistä te puhutte? Me olemme jo puhuneet tästä asiasta.О чем вы говорите? Мы уже говорили об этом деле.


etsiäискать

-sta/-stä

Etsin kirjaa kaapista. – Я искала книгу в шкафу.

-lta/-ltä

Elli etsi neulaa lattialta.Элли искала иголку на полу.

Тут полезно будет напомнить, что этот глагол кроме всего прочего является партитивным, и требует, чтобы дополнение было в партитиве.


löytääнаходить

-sta/-stä

Löysin tekstistä pari virhettä.Я нашел в тексте пару ошибок.

-lta/-ltä

Pojat löysivät lompakon kadulta. Мальчики нашли бумажник на улице.


tilataзаказывать

-sta/-stä

Voimme tilata liput matkatoimistosta.Можем заказать билеты в турбюро.

-lta/-ltä

Taksin voi tilata asemalta.Такси можно заказать на вокзале (с вокзала).


varata заказывать, бронировать

-sta/-stä

Varataan pöytä jostakin ravintolasta.Зарезервируем столик в каком-нибудь ресторане.

-lta/-ltä

Varasin kolme lippua ensimmäiseltä riviltä. Я забронировал три билета в первый ряд.


erehtyäошибаться, ошибиться, заблудиться

-sta/-stä

Asiakas erehtyi ovesta ja astui johtajan huoneeseen. Клиент ошибся дверью и зашел в кабинет директора.


huomata, huomauttaaобратить внимание* (*интересные эти два глагола — первый из них — обратить внимание самому на что-то, второй — обратить внимание других на что-то)

-sta/-stä

Huomaa virheestä! Обрати внимание на ошибку!

Opettaja huomautti hänelle huonosta käytöksestä.Учитель обратил его внимание на плохое поведение.


hämmästyäизумляться, удивляться

-sta/-stä

Minä hämmästyin asiasta aika paljon.Я удивился этому довольно сильно.


ilahtuaобрадоваться, порадоваться

-sta/-stä

Ilahduin ruususta kovasti.Я очень обрадовалась розе.


iloitaрадоваться

-sta/-stä

Poika iloitsi uudesta polkupyörästä. Мальчик обрадовался новому велосипеду.


innostuaвоодушевляться, вдохновляться

-sta/-stä

Aleksis innostuu aina kaikesta uudesta.Алексис воодушевляется от всего нового.


kadehtia(по)завидовать

-sta/-stä

Mistä sinä kadehdit häntä? Kadehdin Liisaa lottovoitosta. Чему ты завидуешь? Я завидую тому, что Лиса выиграла в лото.

Kadehdin sinua siitä, että puhut niin hyvin ranskaa. Завидую тебе, потому что ты хорошо говоришь по-французски.


kiinnostuaзаинтересоваться

-sta/-stä

Kiinnostuin jo nuorena klassisesta musiikista Еще в молодости я интересовался классической музыкой.

Hän on kiinnostunut auton korjaamisesta. Он интересуется починкой машин.


kilpaillaсоревноваться, состязаться, соперничать, конкурировать

-sta/-stä

Kaikki kilpailevat ensimmäisestä palkinnosta. Все соревнуются за первое место.


masentuaпадать духом, впадать в депрессию, унывать

-sta/-stä

Minä en masennu pikkuasioista.Я не унываю из-за мелочей.


myöhästyäопаздывать, опоздать

-sta/-stä

Myöhästyin bussista. Я опоздал на автобус. (Вот тут очень необычно построено управление — с русской точки зрения никакой логики!)

-lta/-ltä

Oppitunnilta ei saa myöhästyä.На урок нельзя опаздывать.


nauttiанаслаждаться, получать удовольствие

-sta/-stä

Nautin (= pidän kovasti) kauniista keväästä. Я наслаждаюсь красивой весной.


pelästyä(ис)пугать, напугать

-sta/-stä

Pelästyin lääkärin varoituksista ja lopetin tupakanpolton. – Я испугался предупреждений врача и перестал курить.


piristyä оживать, приободряться

-sta/-stä

Piristyin kahvista niin, etten saanut yöllä unta.Я так взбодрился от кофе, что не смог ночью уснуть.


väsyäустать

-sta/-stä

Hän on väsynyt työstä.Он устал от работы. (глагол в перфекте — он устал и сейчас он усталый)


Помимо глаголов есть еще прилагательные, требующие элатива:


varmaуверенный

Olen varma asiasta. Я уверен в этом.


epävarma неуверенный, нерешительный

-sta/-stä

Hän on vielä epävarma asiasta. Он еще в этом деле не уверен.


kateellinenзавистливый

-sta/-stä

Simo oli kateellinen Lasselle voitosta. Симо завидовал победе Лассе.


kiitollinenблагодарный, признательный

-sta/-stä

Olen kiitollinen kaikesta avusta.Я благодарен за всю помощь.


surullinenпечальный, грустный

-sta/-stä

Tulin surulliseksi kirjeestäsi. Я расстроился из-за твоего письма.

Olen surullinen siitä, että Pekka sairastui. Мне грустно, потому что Пекка заболел.


vihainenсердитый, злой

-sta/-stä

Olen vihainen törkeydestäsi.Меня злит твоя грубость.


Глагольное управление c аблативом (miltä?) тоже есть у следующих глаголов:


näyttääказаться

Lapsi näytti sairaalta. – Ребенок казался больным.


tuoksuaпахнуть (обычно о приятном запахе)

Paperi tuoksuu ruusulta. Бумага пахнет розой.


haistaвонять, пахнуть (обычно о неприятном запахе)

Astiat haisevat kalalta. Посуда воняет рыбой.


maistuaиметь вкус (в прямом смысле)

Sammakko maistuu kanalta. У лягушки вкус курицы.


tuntuaчувствоваться, ощущаться

Huone tuntui kostealta.В комнате ощущалась сырость.


Глаголы, требующие падежа иллатив (mihin?).


tutustuaзнакомиться

Olen jo tutustunut Pekkaan. – Я уже познакомилась с Пеккой.


rakastuaвлюбляться

Pekka rakastui Leenaan.Пекка влюбился в Лену.


ihastuaвлюбляться, увлекаться (кем-либо)

Leena ihastui kitaristiin. Лена увлеклась гитаристом.


kyllästyäнадоедать

Olen kyllästynyt ystävääsi.Мне надоел твой друг.

Minä kyllästyin soittamaan.Мне надело звонить. (здесь скорее вопрос о падеже второго глагола в связке «глагол + глагол» — у глаголов, имеющих иллативное управление, в такой связке второй глагол стоит в III иллативном инфинитиве в форме «tekemään«).


liittyä присоединяться, объединяться, вступать

Meidän yhtiömme liittyi sopimukseen. Наша компания присоединилась к договору.


osallistua принимать участие

En halua osallistua kilpailuihin. Не хочу участвовать в соревнованиях.


suhtautuaотноситься

Miten sinä suhtaudut tähän? Как ты к этом относишься?


tottuaпривыкнуть

Minun kissani tottui kaikkeen.Мой кот привык ко всему.


jättääоставлять

Oppilas jätti vihkon kotiin. Ученик оставил тетрадь дома.


jäädäоставаться

Hän jäi työhön Suomeen.Он остался на работу в Финляндии.

Sinä jäät odottamaan ulos. Ты останешься ждать на улице. (тут очень интересный пример: во-первых, «глагол + глагол» — см. выше, во-вторых, изменяющееся по падежам обстоятельство-наречие — ulkona на улице ulos на улицуulkoa с улицы — и оно тоже подчиняется иллативному управлению, диктуемому глаголом).


Ну, и наконец — partitiivi. Глаголы, у которых партитивное управление.


auttaaпомогать

Ystävä auttaa minua hädässä.Друг помогает мне в беде.


ajatellaдумать

Olen ajatellut sinua. Я думал о тебе.


etsiäискать

Kirjan henkilöt etsivät seikkailuja.Герои книги ищут приключений.


harrastaaувлекаться

Mitä sinä harrastat? Harrastan musiikkia.Чем ты увлекаешься? Я увлекаюсь музыкой.


inhotaненавидеть, питать отвращение

Minun tyttöystäväni inhoaa käärmeitä. Моя девушка ненавидит змей.


vihataненавидеть, злиться

Lastenhoitaja vihaa epäsiisteyttä. Воспитателя ненавидит беспорядок.


katsoaсмотреть

Opettaja katsoi kelloa. Учитель посмотрел на часы.

Katso totuutta suoraan silmiin! – Посмотри правде в глаза!


kutsuaзвать, называть

Edellisellä kerralla hän kutsui minua nimeltä. В прошлый раз он назвал меня по имени. (обратите внимание на использование аблатива nimeltä — неочевидная вещь, которую стоит запомнить).


opettaaучить

Hän opettaa suomea.Она учит финскому языку.


opiskellaучиться

Opiskelen kieliä kursilla. Я изучаю языки на курсах.


soittaaиграть

Siskoni soittaa viulua ihan hyvin. Моя сестра очень хорошо играет на скрипке.


toivottaaжелать

Mummo toivotti meille hyvää yötä.Бабушка пожелала нам спокойной ночи.


rakastaaлюбить

Minä rakastan sinua.Я тебя люблю.


suunnitellaпланировать

En halua suunnitella tulevaisuutta.Не хочу планировать будущее.


käyttääиспользовать, носить (очки, джинсы)

Kirjailija käyttää silmälaseja. Писатель носит очки.


kuunnellaслушать

He kuuntelivat luentoa loppuun asti.Они слушали лекцию до конца.


odottaaждать

Odota minua täällä! Подожди меня здесь!


tunteaзнать

En tunne tätä poikaa. Я не знаю этого парня.


ihaillaрадоваться, любоваться, восхищаться

Kesällä menen metsään ja ihailen luontoa.Летом езжу в лес и любуюсь природой.


Все это — капля в море, конечно. Более полную информацию смотрите в соответствующих разделах в грамматическом разделе сайта. Например, здесь.


Упражнение 1.


Соедините левую и правую колонки. Следите за тем, чтобы слова подходили по падежам и совпадали по смыслам.

1. katsoa            a. mestaruudesta
2. kilpailla        b. vanhusta
3. myöhästyä   c. telkkaria
4. suhtautua    d. häitä
5. auttaa            e. junasta
6. soittaa           f. aika lääkäriltä
7. suunnitella  g. konferenssiin
8. tilata              h. pianoa
9. maistua         i. mansikoista
10. kiitollinen  j. puolueeseen
11. osallistua    k. uudistukseen
12. liittyä           l. onnittelusta

Ответы:

Скрытый текст

1. c
2. a
3. e
4. k
5. b
6. h
7. d
8. f
9. i
10. l
11. g
12. j


Упражнение 2.


Поставьте слова в скобках в нужную форму.

1. Taikuri (toivottaa, onni).

2. Minä (jättää, kännykkä, koti) varta vasten.

3. Johtaja (etsia, paperi, kansio).

4. Koira (tottua, uusi koti).

5. Jos haluatte lämmittää ruokaa, (käyttää, mikroaaltouuni).

6. Isäni (tuntea, kuuluisa kirjailija).

7. Opettaja (huomauttaa, asia) monta kertaa.

8. Hiukset (tuoksua, saippua).

9. Lääkäri (ajatella, ongelma) koko ajan.

10. Mari (piristyä, matka) kovasti.

11. Naapuri (kyllästyä, huuto).

12. Työtoverit (näyttää, iloinen) aamulla.

Ответы:

Скрытый текст

1. Taikuri toivottaa onnea.

2. Minä jätän kännykän kotiin varta vasten.

3. Johtaja etsi paperia kansiosta.

4. Koira tottuu uuteen kotiin.

5. Jos haluatte lämmittää ruokaa, käytätte mikroaaltouunia.

6. Isäni tuntee kuuluisaa kirjailijaa.

7. Opettaja huomauttaa asiasta monta kertaa.

8. Hiukset tuoksuvat saippualta.

9. Lääkäri ajatelee ongelmaa koko ajan.

10. Mari piristyy matkasta kovasti.

11. Naapuri kyllästyi huutoon.

12. Työtoverit näyttivät iloiselta aamulla.


Текст для чтения


Ruotsin kielen arvoitus

Niina käy kolmatta luokkaa koulussa. Maija ja Markku kiinnittävät paljon huomiota hänen opiskeluunsa. He tarkistavat aina hänen kotitehtävänsä, mutta heidän on vaikeaa tarkistaa ruotsia. Tämän vuoksi Matias, hänen vanhempi veljensä, tarkistaa aina ruotsin. Niina on etevä tyttö, mutta ruotsin opiskelu on hänen mielestään vaikeaa. Tämän vuoksi Matias auttaa häntä paljon opiskelemisessa.

Jonkun ajan päästä Níina alkaa tehdä kaikki harjoitukset virheittä. Markku ja Maija ovat todella iloisia siitä, että hän oppii niin hyvin ruotsia.

Eräänä iltana Matias tarkistaa tapansa mukaan siskonsa ruotsin kotitehtävät. Hän näkee, että kaikki on tehty oikein. Niissä ei ole yhtään ainutta virhettä. Matias on todella iloinen. Hän näyttää siskonsa kotitehtävät Markulle ja Maijalle. Kaikki ovat todella iloisia ja ylistävät Niinaa.

Mutta seuraavana aamuna Maija näkee tyttärensä pöydällä paperiarkin, jossa on Matiaksen tarkastamat kotitehtävät. Maija tajuaa, että hänen tyttärensä on unohtanut tämän paperiarkin pöydälleen. Hän on huolissaan tyttärestään, koska tämä on mennyt tänään oppitunneille ilman kotitehtäviään. Niina tulee takaisin kotiin iltapäivällä ja Maija kysyy häneltä:

”Unohditko ruotsin kotitehtäväsi tänään?” hän kysyy. ”Saitko nyt huonon arvosanan siitä?”

”En, äiti”, tytär vastaa hänelle. ”Tehtävä oli kunnossa. Sain hyvän arvosanan siitä. Miksi niin luulet?” Niina sanoo yllättyneenä.

”Saitko hyvän arvosanan siitä?” Maija on myös yllättynyt. ”Mutta miten se on mahdollista? Se on täällä pöydällä. Tämä on sinun tämänpäiväinen kotitehtäväsi, jonka Mateus tarkisti.”

”Se on eilisen kotitehtävä”, tytär selittää hänelle, ”tarkistimme sen eilen luokassa.”

Maija ei ymmärrä, mitä on meneillään…

”Entä miksi sinä pyysit Mateusta tarkistamaan vanhan kotitehtävän, joka on jo tarkistettu luokassa?” Maija kysyy. ”Mikset pyytänyt häntä tarkistamaan tehtävää, joka annettiin sinulle täksi päiväksi?”

”Miksi et voi ymmärtää”, tytär sanoo hänelle, ”olisi typerää näyttää hänelle tarkistamatonta työtä. Mateus huutaa ja moittii minua kauheasti jokaisesta virheestä! Siksi annan hänelle edellisen päivän tehtäviä, jotka olemme tarkistaneet jo koulussa.


Слова:

arkkiлист -> paperiarkkiлист бумаги

arvosanaоценка

eteväспособный

iloinenвеселый

iltapäiväдень (время после обеда)

kauheastiужасно

luokkaкласс

moittiaругать

olla iloinenбыть веселым

olla meneilläänпроисходить

tarkistamaton непроверенный

tehtyсделанный

typeräглупый

yksi ainoaединственный

ylistääхвалить


СЛЕДУЮЩИЙ УРОК

Послать ссылку в:
  • Добавить ВКонтакте заметку об этой странице
  • Facebook
  • Twitter
  • LiveJournal
  • Одноклассники
  • Blogger
  • PDF

Постоянная ссылка на это сообщение: https://www.suomesta.ru/2013/01/06/finskij-yazyk-urok-36/

Добавить комментарий

Ваш адрес электронной почты не будет опубликован.