Финский язык. Урок 11.

ПРЕДЫДУЩИЙ УРОК

В этом уроке:

Падеж партитив (partitiivi) (продолжение)

Какого цвета? (Minkävärinen?) Цвета (Värit)

V тип глаголов

Падеж партитив (partitiivi)

(продолжение)

Сегодня мы завершим рассматривать случаи употребления падежа партитив. Хотя тема эта, конечно, очень большая. Неисчерпаема, как атом, вспоминая слова одного крупного мыслителя и политика начала XX века.

Как было отмечено ранее, когда речь идет о неисчисляемом существительном, например, о веществе (вода, кофе), то в предложениях типа ”Olut on kylmää” (Пиво холодное) будет задействован падеж партитив. То же самое справедливо и при употреблении прилагательных, обозначающих цвет.

Minkävärinen? – Minkäväristä? — Какого цвета?

В русском нет разницы, говорим ли мы или спрашиваем про отдельный предмет или про вещество (материал), но в финском есть.

Kissa on valkoinen. – Maito on valkoista. — Кошка белая. — Молоко белое.

Koira on ruskea. – Suklaa on ruskeaa (ruskeata). — Собака коричневая — Шоколад коричневый.

[В прилагательных, оканчивающихся на -ea / -eä возможны оба варианта образования партитива.]

Ruusu on punainen. – Viini on punaista.

Appelsiini on oranssinvärinen. – Marmeladi on oranssinväristä.

Kuu on keltainen. – Voi on keltaista.

Puu on vihreä. – Pinaatti on vihreää (vihreätä).

Taivas on sininen. – Järvessä vesi on sinistä.

Orvokki on sinipunainen. – Muste on sinipunaista.

Слова:

kuu – луна, месяц (на небе)

voi – сливочное масло

pinaatti – шпинат

taivas – небо

järvi — озеро

orvokki – фиалка

muste — чернила

Какого цвета? (Minkävärinen?) Цвета (Värit)

Чтобы легче было запомнить названия цветов, воспользуемся табличкой:

Для образования различных оттенков цветов используются следующие вспомогательные слова:

tumma – темный

vaalea – светлый

kirkas – яркий

Соответственно цвета будут образовываться следующим образом:

vaaleansininen – голубой (дословно — светло синий)

tummanvihreä – темно-зеленый

kirkkaanpunainen – ярко-красный

— Minkävärinen sitruuna (лимон) on?

— Se on keltainen.

— Minkäväristä lakritsi* on?

— Se on mustaa.

Есть еще парочка цветов – hopeinen и kultainen, образованных, соответственно, от hopea – серебро и kulta – золото

* lakritsi — лакрица

Финны очень любят лакрицу и добавляют ее почти во все – начиная с конфет, мороженого, кончая сыром, водкой и т.д.

Когда речь идет о продуктах питания (существительных, обозначающих вещество), полезно запомнить следующие слова, обозначающие определенное количество:

pullo – бутылка

pullo olutta, pullo viiniä

tölkki — банка

tölkki maitoa, tölkki kermaa, tölkki olutta, tölkki mehua, tölkki ananasta, tölkki hernekeittoa

purkki – банка (стеклянная обычно)

purkki jogurttia, purkki hilloa

paketti – пакет

paketti kahvia, paketti voita, paketti keksejä

rasia=aski – коробка

rasia pastilleja, rasia tulitikkuja, rasia tupakkaa/savukkeita

levy – плитка (также пластинка, диск)

levy suklaata

rulla – рулон

rulla talouspaperia

Слова:

kerma – сливки

hernekeitto – гороховый суп

hillo – варенье, желе

keksi – печенье

pastilli — пастилка (конфетка такая)

tulitikku – спичка

tupakka – табак, сигарета

talouspaperi – хозяйственная бумага

talouspaperi

Как видите, вещественное существительное стоит в партитиве и тогда, когда речь идет о каком-то определенном количестве (бутылке, куске, коробке) вещества.

Если речь идет о штучных предметах — спички, сигареты, то используется партитив множественного числа.

tulitikkuja — спички

savukkeita — сигареты (savuke — сигарета)

Сводную информацию по употреблению партитива можно также посмотреть здесь.

У нас остался нерассмотренным еще один тип глаголов.

5 тип глаголов – глаголы на –i- + -ta/-tä.

Показателем глаголов 5-го типа является окончание —ta / —tä, стоящее перед буквой —i-.

При спряжении —ta / -tä меняется на —tse-, и добавляется личное окончание.

valita – выбирать

Спряжение в настоящем времени (включая отрицательную форму):

minä valitsen / en valitse

sinä valitset / et valitse

hän valitsee / ei valitse

me valitsemme / emme valitse

te/Te valitsette / ette valitse

he valitsevat / eivät valitse

Есть еще глагол juosta (бегать), который является исключением, и спряжение которого похоже на спряжение глаголов 5-го типа:

minä juoksen / en juokse

sinä juokset / et juokse

hän juoksee / ei juokse

me juoksemme / emme juokse

te/Te juoksette /ette juokse

he juoksevat / eivät juokse

Теперь нам известны пять типов глаголов в финском языке. В следующем тексте встречается довольно много новых глаголов. Не старайтесь запомнить все и сразу. Старайтесь запоминать конструкциями.

Текст

Hän herää, kun herätyskello soi. Hän nousee heti sängystä ja avaa ikkunan. Sitten hän käy suihkussa ja pukeutuu. Sen jälkeen hän alkaa lukea sanomalehteä. Hän lukee ja odottaa, että teevesi kiehuu. Hän juo teetä ja syö voileipää. Sitten hän huomaa, että hänen täytyy lähteä. Hän kävelee nopeasti asemalle.

Hän on työssä kahdeksasta neljään. Hän syö kello puoli kaksitoista pienessä baarissa työpaikan lähellä. Kello kaksi hän juo kahvia. Kello neljä hän lähtee kotiin. Hän käy kaupassa ja ostaa ruokaa. Kun hän tulee kotiin, hänen koiransa odottaa häntä. Hän menee ulos koiran kanssa. Hän kävelee koiran kanssa metsässä. Sitten hän tulee kotiin ja tekee ruokaa ja syö. Sitten hän nukkuu vähän aikaa.

Mitä hän tekee illalla? Maanantaina hän pelaa tennistä, tiistaina hän soittaa trumpettia pienessä orkesterissa, keskiviikkona hän opiskelee englantia, perjantaina hän käy saunassa. Joskus hän käy elokuvissa. Joskus hän on kotona ja katsoo televisiota tai kuuntelee musiikkia. Joskus hän puhuu ystävänsä kanssa puhelimessa monta tuntia.

Mitä hän tekee sunnuntaina? Joskus hän kirjoittaa kirjeitä ystävilleen, jotka asuvat ulkomailla. Joskus hän käy ystävänsä luona. Usein hän pyöräilee. Ja joka sunnuntai hän tietysti kävelee ulkona koiransa kanssa.

Слова:

herätä (herää-) – просыпаться

herätyskello – будильник

soida (soi-) – звонить

nousta (nouse-) – вставать, подниматься

heti – сразу же

avata – открывать

ikkuna – окно

käydä suihkussa / saunassa – принимать душ / сауну. Обратите внимание на падеж инессив.

pukeutua (pukeudu-) – одеваться -utu- представляет собой возвратный суффикс, показывает обращенность действия на его производителя — см. возвратные глаголы

alkaa (ala-) – начинать

odottaa (odota-) – ждать

kiehua – кипеть

voileipä – бутерброд (типичное финское составное слово — voi (масло) + leipä (хлеб))

huomata (homaa-) – замечать

lähteä (lähde-) – уходить, уезжать, отправляться, покидать

työpaikka – рабочее место (työ + paikka)

ruoka (ruoa-) – еда

nukkua (nuku-) – спать

pelata (pelaa-) – играть (в футбол, в теннис)

soittaa (soita-) – играть (на музыкальном инструменте), звонить

elokuva – кино

katsoa – смотреть

kuunnella (kuuntele-) – слушать

tunti (tunni-) – час

pyöräillä (pyöräile-) – ездить на велосипеде — (pyörä — колесо)

СЛЕДУЮЩИЙ УРОК